U brod-muzej na proleće

Gde je monitor "Sava" sa kog je započet Prvi svetski rat?


Monitor "Sava", poznat i kao "Bodrog", sa kog je započet Prvi svetski rat, trebalo je da bude pretvoren u brod-muzej i dopremljen u luku-sidrište "Ušće" u novembru, ali to se neće dogoditi sve do proleća, potvrđeno je "Blicu" iz Ministarstva odbrane Republike Srbije.

Radnici u brodogradilištu "Apatin" zaduženi su za remont broda "Sava". Zamisao je bila da ova čelična tvrđava bude pretvorena u brod-muzej koji je trebalo da bude otvoren povodom obeležavanja završetka Velikog rata, međutim, plan je promenjen zbog vodostaja Dunava, kažu iz ministarstva.

- S obzirom na to da je vodostaj Dunava na decenijski niskom nivou, izvođač radova nije mogao da izvrši prevlačenje broda do Beograda, te nije bilo mogućnosti da se brod muzej otvori u novembru 2018. godine, kako je prvobitno planirano - kažu iz Ministarstva odbrane u čijem se vlasništvu nalazi.

Tokom 2017. i 2018. godine urađena je restauracija broda, prevashodno u brodograđevinskom smislu, poručuju iz Ministarstva odbrane, nakon čega je trebalo da usledi muzeološko opremanje broda.

Brod star više od jednog veka trunuo je na Adi Huji, njegova sudbina je bila neizvesna iako je 2005. proglašen kulturnim dobrom, sve dok nije odlučeno da ga kupi i restaurira ministarstvo.


- Svečano otvaranje broda-muzeja planirano je nakon preuzimanja broda i uređenja mesta na kome će biti izložen, načelno po završetku zimske sezone i stvaranja uslova za bezbedan pristup posetilaca što je ustaljena praksa i u drugim zemljama koje imaju ovakvu vrstu izloženih muzejskih eksponata - kažu naši sagovornici.

Šta će posetioci moći da vide?

Posetiocima će biti predstavljen deo izgleda broda sa stanjem iz 1924. godine.

- Biće predstavljeno brodsko naoružanje, prostor i oprema za vođenje navigacije i proračun elemenata za artiljeriju na brodu, sredstva i način održavanja veze, uniforme mornara, podoficira i oficira mornarice Kraljevine SHS kao i otvoreni komandni most. Takođe, posetioci će moći da pogledaju dokumentarni film o istorijatu broda u produkciji Vojnofilmskog centra "Zastava film" - kažu iz Ministarstva odbrane.


Kako dodaju, u narednim godinama planirano je fazno muzeološko opremanje broda izradom replika prostorija u potpalublju: kabine komandanta, kabine oficira, prostorije podoficira, prostorije oficira, pogonskog dela broda, skladišta, municionih komora i slično.

Tri puta potapan i bio u vlasništvu četiri države

Monitor "Sava" ili "Bodrog" je ima zanimljivu istoriju zbog čega ga neki smatraju najmisterioznijim srpskim brodom. Naime, bio je u vlasništvu austrougarske vojske koja je 28. jula 1914. ispalila prve granate na Beograd čime je i počeo Veliki rat. Potom je postao ratni plen srpske vojske, po završetku rata i umesto "Bodrog" dobio novo ime - "Sava". Tokom Drugog svetskog rata srpska vojska ga je potopila da ga se Nemci ne bi dokopali, ali su ga 1942. izvukli iz reke pripadnici NDH. Samo dve godine kasnije ponovo je potopljen, da bi od ponovo isplivao na površinu i to zahvaljujući JNA. Posle remonta je plovio sve do 1959. godine.

---

---

Monitor "Sava" nakon restauracije u brodogradilištu "Apatin", spreman za odlazak u Beograd.

Lepo što su mu dali novi sjaj. 




















Sipski kanal:

Najstarija sačuvana akcija – 1895. godina

Prvo srpsko kraljevsko povlašćeno brodarsko društvo osnovano je u Beogradu, marta 1891. godine. Pravilima iz 1901. godine utvrđeno je trajanje društva od 90 godina, osnivački kapital iznosio je 3.000.000,00 dinara u srebru, emisijom 30.000 akcija nominalne vrednosti 100 dinara. Osnovna delatnost bila je održavanje redovne plovidbe na rekama i kanalima kao i na drugim rekama van Kraljevine. Pod imenom Srpsko brodarsko društvo posluje od 1926. godine.
Jula 1945. godine osniva se Glavna uprava rečnog saobraćaja, a u okviru nje se formira Državno rečno brodarstvo, koje 1947. godine dobija naziv Jugoslovensko državno rečno brodarstvo. Od 1952. posle reorganizacije i decentralizacije dobija naziv Jugoslovensko rečno brodarstvo – JRB AD Beograd, koji ostaje i do danas.

Parobrod "Bačka" na Kupi kod Siska.

Zanimljiva priča o hidrogliserima, brodovima sa podvodnim krilima, koji su u prošlom veku plovili i Dunavom kod nas, a sada doživljavaju preporod sa novim modelima..
Jedan od poslednje napravljenih modela je Ciklon 250 M , dugačak 46m, može da primi 300 putnika i razvije brzinu od čak 100 km/h .

https://rs.rbth.com/science/93471-brodovi-sa-podvodnim-krilima-preporod